Grip Nedir?
Grip, etken faktörü influenza olan, temel olarak burun, boğaz, bronşları ve daha ender olarak da akciğerleri etkileyen bulaşıcı bir solunum yolu enfeksiyonudur.
Özellikle soğuk havalarda ve mevsim geçişlerinde sık görülen grip hastalığı; influenza A ve B virüslerinin sebep olduğu bir enfeksiyon olarak bilinir. Karakteristik belirtileri arasında yüksek ateş, öksürük, halsizlik ve kas ağrıları yer alan grip; en yaygın olarak yaşlıları, çocukları ve kronik hastalığa sahip olan kişileri etkiler.
Aynı zamanda bulaşıcı bir virüs enfeksiyonu olan grip, nezleye yani soğuk algınlığına oranla çok daha ağır seyreden bir hastalıktır. Özellikle kış aylarında canlılığını haftalarca sürdürebilen grip virüsünün bulaşması çok kolaydır. Gripten korunmanın en önemli yollarından biri ise grip aşısıdır. Bu bağlamda mevsim geçişlerinde grip aşısının yaptırılması önerilir.
Grip Aşısı Nedir?
Grip aşısı, grip ve gribe bağlı komplikasyonları önlemek ve belirtilerin etkisini azaltmak için uygulanan mevsimsel bir aşı türüdür. Özellikle kış mevsimine geçiş sürecinde uygulanan grip aşılarıyla birlikte grip vakalarının azaltılması ve bulaşının kontrol altına alınması amaçlanır.
Ancak bilinmelidir ki grip aşısı gribi tedavi etmez. Bu aşı yapıldıktan sonra da gribe yakalanma riski söz konusudur ancak aşının etkisi, belirtilerin daha şiddetli seyretmesini engellemeye yöneliktir. Grip aşısı sayesinde grip belirtileri daha hafif geçirilir.
Grip aşıları nasıl çalışır?
Grip aşıları, aşılama yapıldıktan yaklaşık iki hafta sonra vücutta antikorların gelişmesine neden olur. Bu antikorlar, grip hastalığına karşı koruma sağlar. Hastalığa yakalanılsa bile belirtilerin çok hafif geçirilmesini sağlar.
Çocuklarda grip aşısı
6 aydan büyük olan tüm çocuklara grip aşısı yapılması önerilir. Çünkü grip enfeksiyonu üst solunum yollarında başlayarak bağışıklığı zayıf çocuklarda alt solunum yolları rahatsızlıklarına da yol açabilir. Özellikle çocuklar arasında bulaş sayısı oldukça fazladır. Çocuğa grip aşısı dozu 6 ay ile 8 yaş arasında 4 hafta ara ile 2 doz ve 8 yaşından büyük çocuklara da 1 doz şeklinde uygulanır.
Hamilelikte grip aşısı
Gebelik sürecinde grip hastalığından korunmanın temel yollarından biri grip aşısı olmaktır. Özellikle ikinci ve üçüncü trimester döneminde grip aşısı yapılması tavsiye edilir ancak kesin karar doktora danışılmalıdır.
Grip Aşısı Ne İşe Yarar?
Yıllık olarak yaptırılan mevsimsel grip aşısı, grip ve olası ciddi komplikasyonlara yakalanma riskini azaltmanın en iyi yoludur. Aşılama, grip hastalığına yakalanma riskini azaltır, hastalığa yakalanılsa bile grip belirtilerinin hafif seyretmesini sağlar.
Grip aşısının aynı zamanda grip hastalıkları, hastaneye yatış ve hatta gribe bağlı ölüm riskini azaltmak da dahil olmak üzere birçok faydası olduğu değerlendirilir. Grip aşısı yaptıran bazı kişiler yine de grip hastalığına yakalanabilse de, grip aşısının hastalığın şiddetini azalttığı birçok çalışmada gösterilmiştir.
Grip aşısının faydaları şu şekilde ifade edilebilir:
- Grip aşısı gribe yakalanma riskini azaltır
- Hastaneye yatış ve hatta ölüm riskini düşürür
- Kronik hastalığı olanlar için koruyucu bir aşıdır
- Çocuklarda riski azaltıcı etkisi vardır
- Uygun görüldüğü takdirde hamileler için de koruyucudur
Grip Aşısı Ne Zaman Yaptırılmalıdır?
Grip aşısının, kış mevsimine geçişten önce yaptırılması oldukça önemlidir. Bu da Eylül-Ekim aylarını kapsar. Aşının Eylül-Ekim aylarında yaptırılıp, Aralık ayına kadar bitirilmesi önerilir. Burada amaç, hastalığa yakalanma önce aşının yaptırılması ve olası grip vakalarının önüne geçilmesidir.
Grip Aşısı Kimlere Yapılmalıdır?
Grip aşısı özellikle kronik hastalığı olan yüksek risk grubundaki kişilere yapılmalıdır. Bu risk grubuna dahil olan kişiler, kalp hastaları, böbrek hastaları, astım hastaları, nörolojik hastalığı olan kişiler ve bu kişilerle aynı ortamda bulunan kişilerdir. Ayrıca doktor kontrolünde çocuklara ve hamilelere de grip aşısı yapılabilir.
Grip aşısı yapılması gereken risk grupları şöyledir:
- Kalp hastaları
- Böbrek hastaları
- Astım hastaları
- Kanser hastaları
- Organ ve kemik iliği yapılanlar
- Hasta bakımı yapan sağlık çalışanları
- Nörolojik hastalığı olan kişiler
- Doktor kontrolünde çocuklar ve hamileler
Grip Aşısı Kimlere Yapılmaz?
Farklı yaş gruplarındaki kişiler için farklı grip aşıları yapılması önerilir. Ayrıca, bazı aşılar belirli kişi grupları için önerilmez. Bir kişinin aşıya veya belirli bir aşıyla aşılanmaya uygunluğunu belirleyebilecek faktörler arasında kişinin yaşı, sağlık durumu (mevcut ve geçmiş) ve grip aşısına veya bileşenlerine karşı alerjisi yer alır.
Grip aşısının yapılmaması gereken gruplar şöyledir:
- 6 aydan küçük bebekler
- Şiddetli yumurta alerjisi olan kişiler
- Daha önce grip aşısı ile şiddetli alerjik reaksiyon geçirenler
- Grip aşısı yapılmasına takiben 6 hafta içinde Gullian-Barre Sendromu geçirme öyküsü olanlar
- Ateşli orta-ağır hastalığı olan kişiler
Grip Aşısının Yan Etkileri Nelerdir?
Çok yaygın olmasa da grip aşısı sonrası aşı yerinde ağrı, kızarıklık ve şişlik meydana gelebilir. Tüm vücudu etkileyen yan etkiler ise son derece nadir olarak gözlemlenir ve ateş, halsizlik, kas ağrısı gibi yan etkiler (eğer görülürse) aşıdan 6-12 saat sonra başlar ve 1-2 gün içinde kendiliğinden geçer.
Grip aşısının olası yan etkileri şöyledir:
- Aşı bölgesinde ağrı
- Kızarıklık ve şişlik
- Kolda hassasiyet
- Nadir olarak ateş
- Halsizlik
- Kas ağrısı
Grip Aşısı Hakkında Sık Sorulan Sorular
Grip aşısı faydaları nelerdir?
Grip aşısının temel faydası grip hastalığına yakalanmanın önüne geçmektir. Ancak aşı olunmasına rağmen kişi grip olabilir. Bu noktada da grip aşısı, hastalığın belirtilerinin daha hafif geçirilmesine yardım eder.
Grip aşısı nasıl yapılır?
Grip aşısı normal aşı yapılma süreciyle benzerdir. Aşı, kişinin ilgili koluna enjekte edilerek uygulanır. Aşıdan sonra yaygın olmasa da kolda bazı yan etkiler görülebilir.
Grip aşısının etkisi ne kadar sürer?
Grip aşısının etkisi 6-8 ay olarak değerlendirilir. Bu süre zarfında kişi grip hastalığına karşı antikor üretmeye başlar. Yıl içinde hastalığa yakalanma riski ise çok düşüktür.